بررسی تأثیر تجارت و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر توزیع درآمد در ایران با رویکرد الگوی خودتوضیح با وقفه‌های گسترده (ARDL)

عدالت اقتصادی و توزیع عادلانه درآمد در کنار مباحث مهمی چون رشد و توسعه‌ی اقتصادی، کاهش نرخ تورم و بیکاری، همواره مورد دغدغه‌ی غالب اقتصاددانان بوده است. توزیع عادلانه درآمد و کاهش نابرابری درآمدی در یک جامعه اسلامی که دارای منابع بسیار است و همچنین شناسایی عوامل موثر بر نابرابری درآمدی به منظور سیاست‌گذاری صحیح یک امر ضروری و بدیهی است. هدف این مقاله بررسی اثر تجارت و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بر توزیع درآمد در کشور ایران است. براساس مبانی نظری و مطالعات تجربی مدلی ارائه می‌گردد که در آن نابرابری درآمدی (ضریب جینی) تابعی از چند متغیر اعم از سهم تجارت در تولید ناخالص داخلی و سهم سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در تولید ناخالص داخلی، در نظر گرفته می‌شود. فرضیه تحقیق تأثیرگذاری مثبت تجارت و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی برکاهش نابرابری درآمدی در کشور ایران است. روش خود توضیح با وقفه‌های گسترده برای بررسی وجود رابطه بلند‌مدت میان متغیرها به کار گرفته شده و ضرایب مربوط به مدل‌های بلند‌مدت و تصحیح خطا در مورد نابرابری درآمدی برای 33 سال از سال1357 تا 1389 برآورد گردیده‌اند. نتایج حاصله نشان دهنده وجود یک رابطه بلند‌مدت بین متغیّرها است و اینکه افزایش تجارت منجر به کاهش نابرابری درآمدی و افزایش جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی سبب افزایش نابرابری درآمدی در بلند‌مدت می‌شود.